subsidy on tractor महाराष्ट्र राज्यात शेती हा मुख्य व्यवसाय असून, बहुतांश शेतकरी अजूनही पारंपारिक पद्धतीने शेती करत आहेत. आधुनिक शेती उपकरणांच्या वाढत्या किंमतींमुळे सर्वसामान्य शेतकऱ्यांना ती खरेदी करणे परवडत नाही. या समस्येवर मात करण्यासाठी महाराष्ट्र शासनाने केंद्र सरकारच्या राष्ट्रीय कृषी विकास योजनेअंतर्गत एक महत्त्वाकांक्षी योजना सुरू केली आहे – ट्रॅक्टर ट्रॉली अनुदान योजना.
योजनेची उद्दिष्टे आणि महत्त्व: या योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट शेतीचे यांत्रिकीकरण करून शेतकऱ्यांचे जीवनमान उंचावणे हे आहे. यांत्रिकीकरणामुळे शेतीतील कष्टाची कामे कमी होऊन, कमी वेळेत अधिक काम पूर्ण होते. परिणामी, शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नात वाढ होऊन त्यांचे आर्थिक सक्षमीकरण होते. विशेषतः लहान व मध्यम शेतकऱ्यांना स्वावलंबी बनवण्यासाठी ही योजना महत्त्वपूर्ण ठरत आहे.
अनुदानाचे स्वरूप: या योजनेअंतर्गत शासन दोन प्रकारच्या ट्रॅक्टर ट्रॉलींसाठी अनुदान देत आहे:
- 3 टन क्षमतेची ट्रॉली:
- सर्वसाधारण वर्गातील शेतकऱ्यांसाठी: 50,000 रुपयांपर्यंत (45% अनुदान)
- अनुसूचित जाती-जमाती, महिला व अल्पभूधारक शेतकऱ्यांसाठी: 60,000 रुपयांपर्यंत (50% अनुदान)
- 5 टन क्षमतेची ट्रॉली:
- सर्वसाधारण वर्गातील शेतकऱ्यांसाठी: 60,000 रुपयांपर्यंत
- अनुसूचित जाती-जमाती, महिला व अल्पभूधारक शेतकऱ्यांसाठी: 75,000 रुपयांपर्यंत
पात्रता निकष: या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी खालील निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
- अर्जदार महाराष्ट्र राज्यातील रहिवासी असावा
- अर्जदाराकडे स्वतःच्या नावावर शेतजमीन असावी
- अर्जदाराकडे स्वतःचा ट्रॅक्टर असणे आवश्यक
- अर्जदाराचे राष्ट्रीयकृत बँकेत खाते असावे
- आधार कार्डशी लिंक असलेले बँक खाते असणे आवश्यक
लाभार्थी वर्ग: या योजनेत खालील घटकांना प्राधान्य दिले जाते:
- वैयक्तिक शेतकरी
- महिला शेतकरी
- अनुसूचित जाती-जमातीचे शेतकरी
- अल्पभूधारक शेतकरी
- शेतकरी उत्पादक कंपन्या
- शेतकरी गट
- सहकारी संस्था
आवश्यक कागदपत्रे: योजनेचा लाभ घेण्यासाठी खालील कागदपत्रे सादर करणे आवश्यक आहे:
- आधार कार्ड
- अद्ययावत 7/12 व 8-अ उतारा
- बँक पासबुकची प्रत
- ट्रॅक्टरचे नोंदणी प्रमाणपत्र
- जातीचा दाखला (लागू असल्यास)
- ट्रॅक्टर ट्रॉलीचे अधिकृत विक्रेत्याकडील कोटेशन
- स्वयंघोषणापत्र
- पूर्वसंमती पत्र
अर्ज प्रक्रिया: शेतकरी दोन पद्धतींनी अर्ज करू शकतात:
- ऑनलाईन पद्धत:
- महाडीबीटी पोर्टलवर (mahadbt.maharashtra.gov.in) जाऊन नोंदणी करा
- लॉगिन करून कृषी विभागाच्या योजना मधून ट्रॅक्टर ट्रॉली योजना निवडा
- आवश्यक माहिती भरा व कागदपत्रे अपलोड करा
- अर्ज सबमिट करून प्रिंट काढा
- ऑफलाईन पद्धत:
- जिल्हा कृषी अधिकारी कार्यालयातून अर्ज घ्या
- पूर्ण भरलेला अर्ज आवश्यक कागदपत्रांसह सादर करा
महत्त्वाच्या सूचना:
- अर्ज करण्यापूर्वी सर्व कागदपत्रे अद्ययावत असल्याची खात्री करा
- अनुदान लॉटरी पद्धतीने दिले जात असल्याने निवड झाल्यानंतरच ट्रॉली खरेदी करा
- केवळ मान्यताप्राप्त विक्रेत्यांकडूनच ट्रॉली खरेदी करा
- सर्व व्यवहार बँक खात्यामार्फतच करा
ही योजना शेतकऱ्यांना आधुनिक शेती पद्धतीकडे वळवण्यास मदत करत आहे. यामुळे शेतीची उत्पादकता वाढून शेतकऱ्यांचे जीवनमान उंचावण्यास मदत होत आहे. शेतकरी बंधूंनी या योजनेचा जास्तीत जास्त लाभ घ्यावा आणि आपली शेती अधिक आधुनिक व फायदेशीर बनवावी.